به گزارش بهارانه به نقل از شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ یکی از اساسی ترین خطوط قرمز نظام در حوزه مذاکرات هسته ای موضوع«زمانبندی» بود که پیش از مذاکرات زمزمه‌های زیادی پیرامون آن را در رسانه ها جاری بود ولی فرمایشات رهبر معظم انقلاب در دیدار با مسئولان نظام در تیرماه سال جاری حجت را تمام و با قاطعیت و شفافیت دامنه زمانبندی را مشخص کردند. ایشان فرمودند:«محدودیّت ده‌ساله را ما قبول نداریم؛ ما مقدار سالهای معیّنی را که مورد قبول ما است به مجموعه‌ی هیئت مذاکره‌کننده گفته‌ایم که چه مقدار، محدودیّت را قبول کرده‌ایم، امّا تعداد سالهای محدودیّت را گفته‌ایم ده سال و دوازده سال و این چیزهایی که این حضرات میگویند قبول نداریم.» و تصریح کردند:«زمانهای ۱۵ سال و ۲۵ سال - که مدام میگویند ۱۵ سال برای فلان چیز، ۲۵ سال برای فلان چیز - و این زمانهای این‌جوری را هم ما قبول نداریم».

حال لازم است متن برجام (توافق جامع اقدام مشترک) بررسی شود و میزان رعایت خطوط قرمز نظام از لحاظ زمانبندی مشخص شود. آنچه که در بررسی کارشناسی شده از محتوای برجام بدست آمده، در جدول زیر خلاصه می گردد:

جدول فوق به خوبی و به صورت تفکیک شده زمانبندی هر یک موارد مربوط به برجام را نشان می دهد که شامل نکاتی است که لازم است بر روی آنها با دقت و تحلیل تمرکز کرد:

طبق موارد فوق که احصا شده از متن برجام و قطعنامه می‌باشد، زمان محدودیت برنامه غنی سازی ظاهراً به 8 سال کاهش پیدا کرده و این نوعی رعایت ظاهری خطوط قرمز است و اتفاقاتی هم که در طول 2 سال یعنی فاصله بین سالهای 8 الی 10 سال رخ می دهد، یکی اینکه در این سالها ایران می تواند تحقیق و توسعه روی ماشین های نسل 6 و 8 را از 30 عدد فراتر ببرد و از طرفی هم تحریم های اروپا و امریکا لغو خواهد شد. حال موضوع و تمرکز اصلی بر روی این مساله است که آیا ایران می تواند بعد از 8 سال شروع به نصب ماشین بیشتر از نطنز -مطابق چیزی که در اظهارنامه پروتکلی به آژانس اعلام می‌کند-، بکند یا نه؟ که با توجه به اینکه متن این امر را تصریح نکرده و از سویی رد هم نکرده، همچنان به صورت یک ابهام باقی مانده است! در واقع بعد از 8 سال، برنامه غنی سازی وارد فاز دوم محدودیت می شود که دقیقاً مشخصات آن معلوم نیست اما آنچه که بسیار مهم است و بگونه‌ای مغفول باقی مانده است، پذیرفتن عملی «فاز دوم» برای برنامه غنی سازی می‌باشد.

نکته دیگر اینکه با وجود اعلام مکرر خطوط قرمز پیرامون موضوع زمانبندی، تجمیع همه زمان بندی‌ها و کاهش آنها به زیر 10 سال قطعاً مراعات نشده است و از طرفی اساساً زمانبندی‌ها نه فقط متفاوت است بلکه با هم تناقض دارد. به عنوان نمونه اگر زمانبندی واقعی تحقیق و توسعه 15 سال باشد، بی معناست که ایران بخواهد در 10 سال ماشین های نسل اول را از نطنز جمع کند.

نکته مهم دیگری که وجود دارد، موضوع زمانبندی قطعنامه شورای امنیت است که که 10 ساله تصویب گردیده و خود می تواند یک تضاد آشکار و البته یک مانع بزرگ باشد. زمان محدودیت فاز 1 برنامه غنی سازی ایران در برجام، 8 سال ذکر شده است که این زمانبندی با زمانبندی پایان قطعنامه شورای امنیت در تضاد قرار دارد. نتیجه این است که حتی اگر فرض کنیم که پس از 8 سال ایران می تواند محدودیت‌های اعمال شده بر برنامه غنی سازی خود را کاهش دهد-که متن برجام چنین دلالتی ندارد- باز هم قطعنامه شورای امنیت مانع این کار خواهد بود.