به گزارش بهارانه؛به نقل از فرهیختگان، سال‌ها ساختمان بزرگ و شش‌طبقه «فرهیختگان» دانشگاه آزاد استان همدان به حال خود ر‌ها شده بود. بنایی با زیربنای پنج هزار متر مربع که بیش از یک دهه بلااستفاده باقی مانده بود. این ساختمان روزگاری با نام علوم‌و‌تحقیقات ساخته شده بود اما به دلیل نقص در تأسیسات اساسی مانند برق، آب، فاضلاب و انرژی، مشکلات زیادی برای بهره‌برداری داشت.

خردادماه سال گذشته، نقطه‌عطفی در تاریخ این ساختمان رقم خورد؛ شهید طهرانچی در بازدید از این ساختمان ایده‌ای نو و را مطرح و تأکید کرد که این فضای خاموش به مرکزی مهارتی تبدیل شود. دهکده‌ای که پلی باشد میان آموزش و صنعت. ساختمانی که حالا با نام «دهکده مهارتی» مرکزی برای آموزش‌های مورد نیاز صنعت محسوب می‌شود. دهکده‌ای که فضای گسترده و امکانات وسیع آن، فرصتی بی‌نظیر برای آموزش‌های فنی و حرفه‌ای فراهم کرده و اکنون میزبان آینده‌سازان مهارت‌های فنی استان است با غلامرضا خاکساری، رئیس دانشگاه آزاد استان همدان و واحد همدان به گفت‌و‌گو نشسته و از او درباره جزئیات این دهکده، تعداد اساتید و دانش‌آموزان آن، چالش‌ها و اهداف دانشگاه آزاد برای توسعه این هنرستان با صنایع استان پرسیده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.

هدف از راه‌اندازی دهکدۀ مهارتی چه بود؟

یکی از مهم‌ترین دلایل راه‌اندازی دهکده‌ای مهارتی در قلب غرب کشور، توسعه آموزش‌های فنی و حرفه‌ای است. این اقدام در چهارچوب مأموریتی صورت گرفت که هیئت امنا و رئیس فقید دانشگاه آزاد اسلامی به استان همدان واگذار کردند تا با تمرکز بر جامعه‌پردازی و تقویت مدارس سما، نیاز‌های آموزشی و مهارتی منطقه را پاسخگو باشند. هرچند به گفته غلامرضا خاکساری، رئیس دانشگاه آزاد استان همدان آماده‌سازی این فضای بزرگ بی‌دردسر نبود و نیاز به هزینه‌های قابل توجهی داشت که با حمایت سازمان سما و دریافت وام‌های لازم، مراحل بازسازی و تجهیز آن به سرعت انجام شد.
آن‌طور که رئیس دانشگاه آزاد استان همدان درباره وضعیت جمعیتی دانش‌آموزان استان گفته است، در استان همدان ظرفیت بالایی برای توسعه آموزش مهارتی وجود دارد، زیرا جمعیت دانش‌آموزان از دانشجویان بیشتر است. به طور مثال، در شهرستان تویسرکان تعداد دانش‌آموزان مدارس سما حدود ۹۰۰ نفر است، در حالی که تعداد دانشجویان آن کمتر و حدود ۸۰۰ نفر برآورد شده است. این تفاوت نشان می‌دهد که تمرکز بر آموزش‌های فنی و حرفه‌ای، فرصتی ارزشمند برای پاسخگویی به نیاز‌های بازار کار استان است.
آن طور که به نظر می‌رسد دانشگاه آزاد می‌تواند با فراهم کردن زیرساخت‌های مناسب و استفاده از ظرفیت‌های دانشگاه و سازمان‌های آموزشی مرتبط، دانش‌آموزان را به گونه‌ای تربیت کند که مهارت‌های لازم را کسب کرده و به سرعت وارد بازار کار شوند. در واقع این پروژه می‌تواند نقش مهمی در تأمین نیروی متخصص مورد نیاز صنایع استان همدان ایفا کرده و به رشد اقتصادی منطقه هم کمک کند.
نکته دیگر درخصوص روند رو به رشد گرایش دانش‌آموزان استان همدان به تحصیل در هنرستان‌ها است. موضوعی که رئیس دانشگاه آزاد استان همدان به آن اشاره کرده است. به گفته او یکی از مهم‌ترین دلایل افزایش این گرایش، تفاوت شرایط برگزاری آزمون‌های نهایی در رشته‌های نظری و فنی است که باعث می‌شود دانش‌آموزان بیشتر به سمت رشته‌های فنی تمایل داشته باشند.
او همچنین محدودیت‌های مدارس غیرانتفاعی در راه‌اندازی هنرستان را یادآور شد و گفت: «برخلاف مدارس نظری که می‌توانند با تبدیل یک ساختمان ساده به مدرسه فعالیت کنند، ایجاد هنرستان نیازمند امکانات تخصصی مانند کارگاه‌ها و آزمایشگاه‌های مجهز است که برای مدارس غیرانتفاعی فراهم کردن آن‌ها بسیار دشوار است.»
به گفته او به همین دلیل، نقش دانشگاه آزاد و سازمان سما در توسعه آموزش‌های مهارتی و فنی در استان همدان پررنگ‌تر شده و گسترش این نوع آموزش‌ها در دستور کار قرار گرفته است.
این تحولات نشان‌دهنده حرکت جدی در مسیر ارتقای مهارت‌های فنی و حرفه‌ای دانش‌آموزان است و می‌تواند به کاهش مشکلات اشتغال و تأمین نیروی متخصص در استان کمک کند.

چرا دهکدۀ مهارتی؟

شاید یکی از سؤالات چرایی انتخاب عنوان «دهکده» برای این ساختمان باشد؟ نام «دهکده مهارتی» انتخابی آگاهانه و هدفمند بود که ریشه در نگاه توسعه‌ای و پیوستگی آموزشی دارد. این نام که از سوی دکتر شهید طهرانچی پیشنهاد شد، بیانگر ارتباط تنگاتنگ این هنرستان با مجموعه وسیع آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌های دانشگاه است.
به گفته خاکساری ساختمان دهکده مهارتی طوری طراحی و جانمایی شده که 20 کارگاه و آزمایشگاه تخصصی در مسیر مستقیم و مرتبط با آن قرار دارند؛ امکانی که فرصت یادگیری عملی و مهارت‌آموزی عمیق را برای دانش‌آموزان فراهم می‌کند.

افتتاح رسمی بعد از تعطیلات تابستان

این ساختمان در ابتدا با چالش‌هایی برای پذیرش دانش‌آموزان مواجه بود. چالش‌هایی مثل تأمین برق و آب. البته برای تحصیل دانش‌آموزان نیز مناسب نبود اما آن طور که رئیس دانشگاه آزاد استان همدان گفته است برای رفع این مشکلات هزینه‌های قابل توجهی صرف شده تا تأسیسات به روز و کامل شوند. علاوه بر این، برای حفظ حریم آموزشی و ایجاد فضایی استاندارد و ایمن برای دانش‌آموزان، عملیات دیوارکشی و جداسازی محیط‌ها نیز صورت گرفت.
به گفته خاکساری مجموع هزینه‌های صرف شده برای بازسازی و آماده‌سازی این ساختمان نزدیک به هفت میلیارد تومان برآورد شده و در حال حاضر نیز مراحل نصب تجهیزات فنی و آموزشی در این مرکز در جریان است. پس از پایان تعطیلات تابستانی‌ و با هماهنگی‌های صورت‌گرفته با سازمان سما و به ویژه سازمان آموزش‌و‌پرورش استان، مراسم افتتاح رسمی دهکده مهارتی برگزار خواهد شد. این افتتاح، نقطه‌عطفی در توسعه آموزش‌های فنی و مهارتی در غرب کشور خواهد بود.

17 رشته برای پسران و 5 رشته برای دختران

در کنار این زیرساخت‌ها، مجوز رسمی برگزاری ۱۷ رشته هنرستانی برای پسران و ۵ رشته برای دختران نیز از وزارت آموزش‌و‌پرورش اخذ شده است؛ رشته‌هایی که کاملاً متناظر با رشته‌های دانشگاهی دانشگاه آزاد همدان هستند تا این پیوند آموزشی، فرصت ادامه تحصیل و تخصصی شدن را برای دانش‌آموزان فراهم کند. خاکساری می‌گوید همکاری نزدیک مدیرکل آموزش‌و‌پرورش استان همدان در این مسیر، نقش مهمی در تحقق این هدف داشته است.
دهکده مهارتی دانشگاه آزاد همدان به شکل بی‌سابقه‌ای در استان، تنوع گسترده‌ای از رشته‌های فنی و حرفه‌ای را ارائه می‌دهد؛ موضوعی که آن را از سایر هنرستان‌های همدان متمایز می‌کند. برخلاف بیشتر هنرستان‌ها که تنها چند رشته محدود دارند، این مرکز قادر است به طور همزمان بیش از 20 رشته تخصصی را پوشش دهد؛ ازجمله کامپیوتر، مکانیک، عمران، صنایع و شیمی، که با نیاز‌های بازار کار و رشته‌های دانشگاهی همخوانی دارد.
یکی از نکات کلیدی در سیاست‌گذاری این دهکده، انتخاب رشته‌هایی است که بر اساس نیاز‌های بازار کار و هماهنگی کامل با وزارت آموزش‌و‌پرورش صورت گرفته است. هدف اصلی این است که رشته‌های ارائه‌شده در هنرستان با رشته‌های دانشگاهی متناظر باشند تا دانش‌آموزان بتوانند پس از اتمام دوره هنرستان، به راحتی مسیر تحصیل خود را در مقاطع بالاتر مانند کاردانی و کارشناسی در دانشگاه آزاد همدان ادامه دهند. این امر باعث پیوستگی و انسجام در فرآیند آموزشی دانش‌آموزان می‌شود و از پراکندگی مسیر‌های تحصیلی جلوگیری می‌کند.
آن طور که رئیس دانشگاه آزاد استان همدان گفته است این رشته‌ها به عنوان بخشی از سیاست‌های مهارتی کشور و مورد تأکید مقام‌معظم‌رهبری، نقش مهمی در توسعه آموزش‌های مهارتی ایفا می‌کنند. او در این باره می‌گوید: «بسیاری از این رشته‌ها در گذشته در وضعیت نیمه‌تعطیل به بودند، اما با حمایت‌های جدید و جذب دانش‌آموزان در دهکده مهارتی دانشگاه، انتظار می‌رود که این رشته‌ها به فعالیتی پویا و فعال بازگردند و از حالت رکود خارج شوند.‌»
در همین راستا، نخستین هنرستان ورزش دخترانه استان همدان نیز توسط دانشگاه آزاد استان همدان راه‌اندازی شده است. این هنرستان ورزشی که دو سال پیش فعالیت خود را با ۲۰ دانش‌آموز آغاز کرده بود، اکنون به ۲۰۰ دانش‌آموز رسیده است. این رشد چشمگیر نشان‌دهنده استقبال قابل توجه خانواده‌ها و دانش‌آموزان از آموز‌های مهارتی در حوزه ورزش است. به گفته خاکساری همه دانش‌آموزان سال اول ثبت‌نام شده در این هنرستان، پس از پایان دوره خود به رشته تربیت‌بدنی در مقطع کارشناسی دانشگاه آزاد همدان راه یافته‌اند که نمونه‌ای موفق از هم‌راستایی آموزش مهارتی و دانشگاهی محسوب می‌شود.

متن کامل گزارش را در روزنامه فرهیختگان بخوانید.