به گزارش بهارانه؛به گزارش خبرنگار آنا، بیستمین کنگره تازه‌های استئوپروز در ستاد مرکزی دانشگاه علوم پزشکی تهران با حضور معاونین بهداشت و درمان وزارت بهداشت، رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران، رئیس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران برگزار شد.

معاون بهداشت وزارت بهداشت: کشور به سرعت به سمت سالمندی پیش می‌رود و باید از هم‌اکنون برای آن برنامه‌ریزی کنیم

علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، با اشاره به روند رو به رشد سالمندی در کشور گفت: در بازدیدی که به همراه دکتر رضوی از استان آذربایجان شرقی و یکی از شهرستان‌های آن داشتیم، مشخص شد که درصد سالمندی در آن منطقه ۲۸ و نیم درصد است؛ به این معنا که از هر سه نفر یک نفر سالمند است. این آمار نگران‌کننده است و نشان می‌دهد کشور با سرعت بالایی به سمت سالمندی پیش می‌رود و باید از همین حالا برای این پدیده برنامه‌ریزی جدی انجام شود.

ضرورت تطبیق زیرساخت‌های شهری با نیازهای سالمندان

رئیسی افزود: هرچند در حال حاضر سیاست‌های کشور بر جوانی جمعیت متمرکز است، اما نباید از سالمندان غافل شویم. از معماری شهری گرفته تا پیاده‌روها، پل‌های عابر پیاده، بازارها، ادارات، درمانگاه‌ها، بیمارستان‌ها، داروها و تربیت نیروی انسانی، همه باید با رویکرد سالمندی طراحی و بازنگری شوند.

وی تصریح کرد: لازم است بررسی شود چه تعداد تخت نگهداری سالمندان در کشور وجود دارد. متأسفانه فرهنگ نگهداری از سالمندان مانند گذشته نیست. در گذشته خانواده‌های ایرانی تا پایان عمر، مراقب پدر و مادر خود بودند، اما امروزه این فرهنگ کمرنگ شده است. اکنون سالمندی و مشکلات مرتبط با آن به شکل یک سونامی در حال گسترش است و باید به طور جدی مورد توجه قرار گیرد.

برگزاری سمینارهای تخصصی برای ارتقای آگاهی عمومی

معاون بهداشت وزارت بهداشت با تأکید بر اهمیت آموزش و ارتقای آگاهی در زمینه سالمندی گفت: یکی از اهداف اصلی برگزاری سمینارها و همایش‌های سالانه، افزایش توجه و هماهنگی دستگاه‌ها در حوزه سلامت سالمندان است. این سمینارها با همکاری وزارت بهداشت، درمان و پژوهشگاه‌های مرتبط برگزار می‌شود و نقش مهمی در هم‌افزایی میان متخصصان دارد.

شکستگی‌های استخوانی، چهارمین علت از دست‌رفتن سال‌های عمر مفید

رئیسی با اشاره به آمارهای جهانی گفت: شکستگی‌های استخوانی، به‌ویژه در سالمندان، یکی از شایع‌ترین مشکلات بهداشتی محسوب می‌شود و پس از بیماری‌ها در رتبه چهارم علل از دست رفتن سال‌های عمر مفید قرار دارد. سالانه حدود ۵.۸ میلیون سال عمر در جهان به دلیل شکستگی‌های ناشی از پوکی استخوان از دست می‌رود.

به گفته وی، از هر سه زن بالای ۵۰ سال، ۲۰ درصد افرادی که دچار شکستگی می‌شوند در سال اول پس از آن فوت می‌کنند و ۴۰ درصد از آنان توانایی انجام فعالیت‌های روزمره خود را از دست می‌دهند.

ناآگاهی گسترده از بیماری پوکی استخوان

معاون بهداشت وزارت بهداشت اظهار کرد: بر اساس آمار سال ۱۴۰۱، ۸۸.۴ درصد از افراد بالای ۵۰ سال از بیماری خود بی‌اطلاع هستند و ۹۲ درصد از کسانی که تشخیص پوکی استخوان دریافت کرده‌اند، هیچ درمانی نگرفته‌اند. از میان افرادی که درمان را آغاز کرده‌اند نیز، ۴۰ درصد درمان خود را ادامه نمی‌دهند. این آمار نشان می‌دهد آگاهی عمومی نسبت به این بیماری بسیار پایین است و نیاز به مداخلات آموزشی گسترده وجود دارد.

ادغام برنامه پیشگیری از شکستگی‌ها در نظام سلامت

رئیسی با اشاره به برنامه‌های وزارت بهداشت برای کنترل و پیشگیری از شکستگی‌های استخوان گفت: برنامه ادغام پیشگیری و کنترل بیماری‌های عضلانی-استخوانی در نظام سلامت کشور در حال اجراست و چند دانشگاه علوم پزشکی از جمله همدان، کاشان، سیستان و بلوچستان، اراک و قزوین به صورت پایلوت این طرح را آغاز کرده‌اند.

لزوم انجام مطالعات ملی و بومی‌سازی ابزارهای غربالگری

وی با بیان اینکه مطالعات مربوط به شیوع بیماری‌های استخوان در کشور هنوز محدود است، افزود: نیاز به تحقیقات گسترده‌تری در این حوزه داریم. همچنین ابزارهای غربالگری بین‌المللی هنوز برای شرایط ایران اعتبارسنجی نشده‌اند و یکی از اهداف اصلی دفتر مدیریت بیماری‌ها، بومی‌سازی این ابزارها و اعتبارسنجی آنهاست.

اجرای پویش ملی سلامت استخوان و آموزش پزشکان

رئیسی ادامه داد: پویش سالانه سلامت استخوان از سال ۱۳۹۷ همزمان با روز جهانی استخوان به صورت ساختارمند برگزار می‌شود. تاکنون ۹ دوره آموزشی برای پزشکان خانواده و عمومی برگزار شده و بیش از ۱۲۰۰ پزشک در زمینه مدیریت و درمان پوکی استخوان آموزش دیده‌اند.

وی افزود: تلاش شده است تا دسترسی به دستگاه‌های سنجش تراکم استخوان در سطح کشور تسهیل شود و نیروهای متخصص پیشگیری از شکستگی‌های ثانویه در چند استان کشور فعالیت خود را آغاز کرده‌اند.

همکاری بیمه‌ها و شرکت‌های داروسازی برای بهبود درمان

معاون بهداشت وزارت بهداشت گفت: با همکاری معاونت درمان، سازمان‌های بیمه‌گر و شرکت‌های داروسازی، موضوع تأمین دارو و دسترسی عادلانه بیماران به خدمات درمانی در حوزه بیماری‌های استخوانی در حال پیگیری است. هدف اصلی این اقدامات، دستیابی به شاخص‌های مطلوب درمان و پیشگیری در سطح ملی است.

استخوان بافتی زنده است؛ نیازمند مراقبت و تشخیص زودرس

رئیسی در پایان تأکید کرد: استخوان مانند سایر بافت‌های بدن، زنده است و نیاز به مراقبت، تغذیه و درمان دارد. گروه‌های مختلف پزشکی از جمله روماتولوژیست‌ها، متخصصان غدد، زنان و ارتوپدها باید همکاری مشترکی داشته باشند تا بتوانیم با غربالگری مؤثر، ارتقای سواد سلامت مردم و تشخیص زودرس، از بروز شکستگی‌ها و عوارض ناشی از آن پیشگیری کنیم.

وی ابراز امیدواری کرد: با همکاری همه بخش‌ها، گامی مؤثر در جهت بهبود سلامت استخوان و افزایش کیفیت زندگی سالمندان در کشور برداشته شود.

افزایش توجه جهانی به پوکی استخوان و استئوپنی

باقر لاریجانی، رئیس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران، در ادامه جلسه‌ با اشاره به افزایش توجه در سمینارهای بین‌المللی نسبت به شیوع پوکی استخوان و استئوپنی، توضیح داد: در جهان تقریباً ۱۹ درصد افراد دچار مشکلات استخوانی هستند و در سال‌های اخیر تاکید بر آغاز سریع درمان و پیشگیری از شکستگی‌ها افزایش یافته است. حدود ۵۰ درصد شکستگی‌ها در افراد دچار استئوپنی رخ می‌دهد و توجه جدی به این موضوع ضروری است.

وضعیت پوکی استخوان در ایران

رئیس پژوهشگاه علوم غدد با بیان اینکه در ایران حدود ۱۴ تا ۲۲ درصد افراد دچار پوکی استخوان هستند، تصریح کرد: بر اساس مطالعات اخیر، تقریباً ۶۰ تا ۷۰ درصد افراد بالای ۵۰ سال با مشکلات استخوانی مواجه‌اند و تنها ۲۰ درصد دارای وضعیت طبیعی استخوان هستند. همچنین کمبود ویتامین D را علت اصلی این وضعیت دانست و تاکید کرد: مصرف ناکافی این ویتامین در کشور به یک سوم تا یک چهارم استاندارد جهانی رسیده است.

داده‌ها و مطالعات ملی و بین‌المللی

لاریجانی توضیح داد: ایران در منطقه بیشترین داده‌های مربوط به سلامت استخوان را دارد و مطالعات اپیدمیولوژیک کافی در سه مرحله انجام شده است. او یادآور شد که این مطالعات شامل بررسی استئوپنی، پوکی استخوان و سایکوپنیا بوده و امکان ارائه اطلاعات دقیق برای تصمیم‌گیری‌های درمانی را فراهم کرده است.

اهمیت تشخیص زودهنگام و سنجش ریسک

رئیس پژوهشگاه علوم غدد بر اهمیت تشخیص زودهنگام و سنجش ریسک فردی تأکید کرد و گفت: با روش‌های سنجش استخوان و ابزارهای بین‌المللی می‌توان افراد با ریسک بالا را شناسایی و درمان هدفمند ارائه کرد. او افزود که دستگاه‌های موجود در کشور برخی محدودیت‌ها دارند و نیاز به برنامه‌ریزی دقیق درمانی وجود دارد.

دسترسی به درمان و داروها

لاریجانی خاطرنشان کرد: داروهای پوکی استخوان در کشور در دسترس هستند و تولید داخل مانند داروی فوریا نیز وجود دارد که نسبت به نسخه خارجی قیمت مناسب‌تری دارد. او تاکید کرد که استراتژی درمانی باید شخصی‌سازی شده و متناسب با وضعیت بیمار طراحی شود.

نقش ژنتیک و تحقیقات پیشرفته

رئیس پژوهشگاه علوم غدد به نقش ژنتیک در پوکی استخوان اشاره کرد و بیان کرد: مطالعات ژنومی و پروتئومیک در ایران در حال انجام است و اطلاعات ژنومی به تصمیم‌گیری‌های دقیق‌تر درمانی کمک می‌کند. او افزود که همکاری بین‌المللی با پنج کشور در این زمینه در جریان است و داده‌های جدید به‌طور مستمر در دسترس قرار می‌گیرد.

راه‌اندازی شبکه ملی ثبت بیماران و پایش درمان

لاریجانی با اشاره به همکاری با وزارت بهداشت، از راه‌اندازی شبکه ملی ثبت بیماران و پایش درمان در بیمارستان‌های منتخب کشور خبر داد و گفت: این برنامه موجب کنترل بهتر درمان بیماران و بهبود نتایج درمانی شده است. بیمارستان‌های شریعتی، شهید چمران، امام خمینی و سایر مراکز فعال در کشور، موفق‌ترین بیمارستان‌ها در اجرای این برنامه هستند.

رئیس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران تاکید کرد: با تلفیق داده‌های ملی، بین‌المللی و ژنومی، می‌توان تصمیمات درمانی دقیق‌تر و هدفمندتری برای بیماران گرفت و امیدوار است که با گسترش این برنامه در کشور، سلامت استخوان و پیشگیری از پوکی استخوان بهبود یابد.