درماه‌های گذشته خبرهای گوناگونی از جرائم رایانه‌ای در رسانه‌ها و سایت‌ها منتشر شده است. مهمترین این خبرها هم حول محور جرائم فضای سایبر و کلاهبرداری‌های آنلاین اینترنتی به بهانه جا به جا کردن وجه نقد متمرکز شده است. آمار جرائم فضای مجازی و کلاهبرداری‌های اینترنتی تا حدی افزایش یافته است که به تازگی -پلیس فضای تولید وتبادل اطلاعات نیروی انتظامی در اطلاعیه‌ای نسبت به افزایش یکی از کلاهبرداری‌های اینترنتی درکشور هشدار داد.

«برداشت‌های غیرمجاز از حساب‌های بانکی و کلاهبرداری‌های رایانه‌ای روبه افزایش است، مردم هشیار باشند» این هشداری بود که روز گذشته به نقل از معاون اجتماعی پلیس فتا در رسانه‌های گوناگون منتشر شد؛ هشداری که تا پیش از این کمتر از سوی مسئولان نیروی انتظامی رسانه‌ای شده است.

در این شگرد مجرمان با استفاده از شیوه‌هایی مانند فیشینگ -استفاده از درگاه اینترنتی مشابه بانک‌ها- و نصب برنامه‌های جاسوسی و کلاهبرداری اقدام به ارتکاب این جرم می‌کنند. کلاهبرداری‌های اینترنتی به آن دسته از سوءاستفاده از اطلاعات افراد در اینترنت، هک کردن سایت‌ها‌، اخاذی‌های اینترنتی، ایجاد اختلال در حساب‌های بانکی و مواردی این چنین گفته می‌شود که این روزها به وسیله رایانه و در فضای مجازی رو به افزایش است.

امروزه با توسعه تکنولوژی در فضای مجازی، ‌ماهیت و شکل جرائم هم تغییر یافته است؛ ‌‌به صورتی که دیگر لازم نیست ‌کلاهبرداران برای سرقت اطلاعات کاربران یا انواع روش‌های مجرمانه خود را به زحمت بیندازند، کافی است به یک سیستم رایانه‌ای و یک خط تلفن متصل باشند و با این روش امکان دسترسی به بیش از ۲۰ روش کلاهبرداری رایانه‌ای، ‌۱۲ روش هک و هفت مورد ارتباط مجازی به وسیله هکرها به راحتی فراهم است.

از سال‌ها پیش بحث کلاهبــرداری اینترنتـی نقل محافل و رسانه‌ها بوده است و هر از چند گاهی درباره خطرات این نوع از کلاهبرداری‌ها مطالب، گزارش‌ها و مقالات‌های گوناگونی برای هشدار به جامعه و آگاه‌سازی افکارعمومی منتشر شده است.

اما با وجود تمامی این هشدارها و انعکاس مطالب هشدار‌دهنده، بازهم درجامعه و در بین کاربران فضای مجازی شاهد هستیم که افرادی در دام افراد سود‌جو و  کلاهبرداران  فضای مجازی گرفتار شده‌اند و حتی در مواردی تمامی دار و ندار خود را به دلیل اغفال شدن از دست داده‌اند.به راستی چرا جرائم رایانه‌ای رو به افزایش است؟

در حال حاضر در موضوع جرائم رایانه‌ای و اینترنتی دو موضوع اصلی مطرح می‌شود یکی اقداماتی که برای پیشگیری از این نوع کلاهبرداری‌ها انجام می‌شود و دیگری میزان آگاهی افکار عمومی جامعه از شگردها و تاکتیک‌های کلاهبرداری در فضای مجازی است.

در موضوع اول در یک سال گذشته فعالیت‌های خوبی از سوی سازمان‌های دست اندرکار و مسئول مشاهده می‌شود، تصویب قانون جامعه مبارزه با جرائم اینترنتی در مجلس و تشکیل پلیس فتا برای رصد و مقابله با جرائم اینترنتی تنها گوشه‌ای از برنامه‌هایی است که برای مقابله همه جانبه با انواع جرائم در فضای مجازی انجام شده است.

هر چند برای تصویب یک قانون جامعه یا تشکیل پلیسی برای مقابله با این نوع جرائم در کشور کمی دیر است، اما باز هم این فعالیت‌ها روزنه امیدی برای فعالیت‌های بعدی و برنامه‌های آتی دراین زمینه در کشور است. اما بحث اصلی در این موضوع درباره آگاه‌سازی افکارعمومی جامعه به ویژه جوانان است، درحال حاضر به دلیل تغییر روزانه شگردها و تاکتیک‌های کلاهبرداران در فضای مجازی، بسیاری از جوانان از روش‌های کلاهبرداری و اخاذی اطلاع ندارند و متأسفانه طعمه افراد سود‌جو در فضای سایبر می‌شوند.

از سوی دیگر مطالعه پرونده‌های این نوع از کلاهبرداری‌ها نشان می‌دهد که ساده انگاری تعداد زیادی از کاربران اینترنت باعث می‌شود تا روز به روز کلاهبرداران فضای مجازی با جسارت بیشتری وارد میدان کلاهبرداری شوند تا شاهد مواردی زیادی از این نوع از کلاهبرداری‌ها در فضای مجازی باشیم.

فراموش نکنیم که بسط و گسترش این نوع از کلاهبرداری‌ها ممکن است به بحران‌های بزرگ سیاسی و امنیتی تبدیل شود و حتی در سطوح بالاتر امنیتی و استراتژیکی، جنگ‌های سایبری را در پی داشته باشد./

علی البرزی