با توجه به اینکه رودخانه ها به عنوان منبع اصلی حفظ محیط زیست جانداران نقش بسزایی در زندگی مردم ایفا می کنند در سالیان اخیر به شدت شاهد نابودی رگه های اصلی حیات بشری هستیم و در واقع رودخانه ها مظلوم ترین حیطه از بخش های محیط زیست کشور تلقی می شوند که با بی توجهی و غفلت مسئولان نسبت به رودخانه ها به آلودگی و تخریب آنها دائما افزوده می شود و در این راستا استان همدان و شهرستان بهار از این مساله مستثنا نبوده است. تنها رودخانه منطقه بهار, معروف به رودخانه صالح آباد از سالهای بعد از ۶۰ با برداشت بی رویه ماسه در حال حاضر قسمتی از آن تخریب و یا تبدیل به گورستان زباله و دیگر ضایعات شده است.
در سالهای اخیر از جمله دو سال گذشته قسمت هایی از حریم و خود رودخانه مورد تصرف برخی کشاورزان قرار گرفته که با توجه به انتظار مردم لازم است دستگاه های ذیربط و مسئولان و مدیران استانی و شهرستانی برای جلوگیری از تخریب و تصرف این رودخانه به یاری آن شتافته و اقدامات جدی به عمل آورند.
این رودخانه که به صورت فصلی فعال است در صورت بارش برف و باران همه ساله از اسفند الی تیرماه آب در آن جاری و جریان دارد که از بهم پیوستن چندین قنات و چشمه از سمت کوه ها و گردنه اسدآباد و همچنین از منطقه سیمینه رود و کوه های اطراف روستای پهنه بر و عبور از سمت روستای همه کسی و آب چشمه و قنات هایی که در نزدیکی روستای بهادربیگ وجود دارد رودخانه صالح آباد را تشکیل می دهد. این رودخانه بعد از عبور از شهر صالح آباد و دو کیلومتری شمال شهر بهار به سمت لالجین ادامه پیدا میکند و بعد از گذشت از سمت جنوبی این منطقه و مسیر آن ادامه دارد که با پیوستن به چند رود دیگر در نتیجه به دریاچه قم متصل می شود.
وجود رودخانه صالح آباد و جاری بودن آن از زمانهای گذشته هر چند به صورت فصلی تاثیر بسزایی در تامین آب و تولید و توسعه بخش کشاورزی این منطقه داشته و دارد.ولی بنا به دلایلی در چند سال گذشته این رودخانه به خصوص در قسمتی از مسیر دو کیلومتری مزارع کشاورزی بهار بیش از ۳ کیلومتر آن در حال تخریب و از بین رفتن می باشد. از جمله اینکه به دلیل برداشت بی رویه ماسه از بستر رودخانه به خاطر استفاده در کارهای عمرانی و ساخت و سازها در منطقه از جمله در سال های ۶۰ الی ۷۰ باعث گردیده که بستر رودخانه و سامانه مورفولوژیکی – هیدرولوژیکی آن را تهدید کند و اکوسیستم رودخانه را در معرض دگرگونی های شگرف وغیر قابل بازگشت قرار دهد و همچنین با برداشت بی رویه ماسه از بستر رودخانه و عدم ساماندهی باعث شده رودخانه در معرض تخریب قرار گرفته و قدرت بازدهی خود را از دست بدهد که این عامل نیز باعث کاهش بستر رودخانه در بعضی از نقاط تا بیش از ۵۰ متر شده که خود نیز عاملی برای کاهش سفره های زیرزمینی به شمار می آید.
همچنین فرسایش قهقرایی سبب آسیب دیدگی و تخریب سازه هایی که روی رودخانه ایجاد شده بود گردیده و کاهش سطح رودخانه سبب افزایش شیب و سرعت جریان آب در نتیجه فرسایش شده که منجر به عمیق تر شدن گسستگی و نا پایداری بستر و کناره ها و تخریب دیواره های رودخانه گردیده که هر روز متاسفانه شاهد بیش از پیش تخریب و تصرف این رودخانه هستیم. یکی دیگر از عوامل مهم که متاسفانه باعث تخریب و تهدید این رودخانه می شود بی توجهی مسئولان و دستگاه ذیربط در چند سال گذشته است که توسط افرادی سودجو و فرصت طلب تصرف حریم رودخانه و تبدیل آن به اراضی کشاورزی اتفاق افتاده است به طوری که در طول مسیر این رودخانه از منطقه صالح آباد تا منطقه لالجین که بیش از۱۰ کیلومتر است , عرض و حریم رودخانه که بیش از ۱۵۰ متر بوده به کمتر از ۵۰ متر کاهش یافته است.
از جمله مواردی که باعث تخریب رودخانه و به خصوص آلودگی محیط زیست شده تبدیل این رودخانه به گورستان زباله و دیگر ضایعات است که این کار توسط بعضی از افراد و همچنین بی توجهی مسئولان و دستگاههای ذیربط در حفظ و نظارت و کنترل آن موجب شده ضمن تخریب منابع طبیعی, باعث آلودگی محیط زیست و تهدید سلامت بهداشت عمومی شده و این در حالی است که قدمت این شریان حیاتی از ده ها قرن می گذرد و هر کسی که از این محل عبور کند این سوال مطرح است که چرا این رود خانه چنین وضعیتی دارد؟
این انتظار می رود که با ایجاد بندهای جدید و اجرای درختکاری و دیوار چینی در کناره رودخانه ضمن جلوگیری از تخریب و تصرف رودخانه محل تفریحگاه و فضای سبز مناسبی برای استفاده مردم ایجاد شود.
منبع: نشاط شهر
دیدگاه شما