به گزارش بهارانه، شبکه اطلاع رسانی دانا به نقل از تهران گزارش داد: امروز یکی از مهم‌ترین توافق‌های صورت گرفته در ژنو رفع تحریم هواپیماهای مسافربری بود. تحریمی که سال‌های طولانی بر صنعت هوانوردی ایران فشار وارد کرده و باعث شده بود تا هواپیماهای بی‌کیفیت روسی در آسمان ایران جولان دهند. تحریم قطعات هواپیماهای مسافربری باعث شده بود تا نوسازی ناوگان حمل‌ونقل هوایی کشورمان با مشکلات جدی روبه‌رو شود. حال خبرگزاری رویترز به‌نقل از یک مقام آگاه ایران اعلام کرد در پی توافق هسته‌ای اخیر و لغو تحریم‌ها بر صنعت هواپیمایی ایران این کشور در نظر دارد ۲۵۰ تا ۴۰۰ هواپیمای بوئینگ یا ایرباس خریداری کند؛ خبری که می‌تواند جان دوباره‌ای به این بخش بدمد. پیش از این دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی تاکید کرده بود که با تامین قطعات هواپیما بخش قابل‌توجهی از هواپیماهای زمین‌‌گیر کشور وارد ناوگان هوایی کشور می‌شوند. این در حالی است که گفته می‌شود در حال حاضر از 243 فروند هواپیمای ناوگان هوایی کشور 100 فروند هواپیما زمین‌‌گیر شده‌اند.
بنا بر گزارش رویترز، به‌دنبال توافق هسته‌ای اخیر، کشورمان اجازه خواهد یافت تا خریدهای محدودی در زمینه قطعات هواپیما و انجام تعمیرات انجام دهد. مشکل عمده‌ای که ایران با آن مواجه است یافت نشدن قطعات یدکی هواپیماهایش به ‌دلیل قدیمی بودن آنهاست. هواپیمای بوئینگ مدل 100-747 اولین بار در سال 1966 وارد خط تولید بوئینگ شد و این شرکت از سال 1982 به اینسو، تولید این مدل را متوقف کرده است. تحلیلگران معتقدند، در صورت برداشته نشدن کل تحریم‌ها، این میزان لغو محدودیت‌ها برای ایجاد تفاوتی قابل‌توجه در سوددهی شرکت‌های هواپیماساز و قطعه‌ساز جهانی کافی نیست. اما تجدید روابط تجاری قدیمی می‌تواند گام‌های اولیه در فرایندی باشد که بسته به روند دیپلماسی، بازاری را که 10 سال بود بلوکه شده بود مجددا احیا کند. ایران پیش‌تر اشاره کرده است که اگر روابط اقتصادی به‌صورت کامل بازیابی شود، کاهش تحریم‌ها می‌تواند به‌منزله کاشتن بذر حضور آینده در بازار خرید هواپیما باشد. البته این موضوع بستگی به نتیجه مذاکرات مفصل آینده بین ایران و غرب دارد.

اما بخش مهم گزارش رویترز به گفته‌های یک مقام ارشد ایرانی باز می‌گردد. این خبرگزاری به نقل از این فرد گفته است: «با توجه به توافق اخیر ژنو، من امیدوارم ما بتوانیم قطعات را نه از دلالان به‌قیمتی بالاتر بلکه به‌صورت مستقیم از تولیدکنندگان خریداری کنیم.» او که نخواسته نامش فاش شود، تاکید کرده است، ما در انتظار زمانی هستیم که تحریم‌ها برداشته شوند و بتوانیم 250 تا 400 هواپیمای بوئینگ یا ایرباس خریداری کنیم. در عین حال سخنگوی شرکت ایرباس دراین‌باره گفت: «پیش از اینکه بتوانیم هرگونه ارزیابی تجاری‌ای انجام دهیم، ما ابتدا باید به‌تفصیل در مورد تغییرات احتمالی در وضعیت حقوقی کسب اطلاع کنیم.»

بهره‌وری پایین در صنعت هوایی ایران

خبر توافق اخیر در ژنو باعث رفع نگرانی فعالان در حوزه حمل‌ونقل هوایی شد. حمیدرضا غوابش دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی در روز بعد از توافق ژنو به تسنیم گفته بود: «باید ببینیم از چه زمانی این امکانات فراهم می‌شود، ضمن آنکه به اطلاع‌رسانی بیشتری از طرف دولت در این زمینه نیاز داریم. در هر حال امکان ورود قطعات هواپیما به کشور باعث راه‌اندازی خیلی از هواپیماهایی می‌شود که امروز به دلیل نداشتن قطعه زمین‌‌گیر شده‌اند.»

به گفته غوابش، عمر متوسط ناوگان هوایی کشور بالای 21 سال و حدود 22 سال است در نتیجه این هواپیماها از بهره‌وری کافی برخوردار نیستند و به ناچار چرخه تعمیر و نگهداری طولانی‌تری نسبت به هواپیماهایی دارند که از عمر کمتری برخوردار هستند. این موضوع می‌تواند به ارتقای سطح ایمنی پرواز کشور کمک کرده و قطعا تسهیلات تعمیر و نگهداری و ورود قطعه هواپیما به ایران به موضوع افزایش سطح ایمنی پروازها کمک فراوانی می‌کند. در عین حال از دولت می‌خواهیم تسهیلاتی برای ترخیص قطعات از گمرک کشور ایجاد کند تا به موقع به دست شرکت‌های هواپیمایی برسد تا بتوانند هواپیماهایی را که به دلیل کمبود قطعه زمین‌‌گیر شده‌اند مجددا به خط پروازی برگردانند.

دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی در پاسخ به این پرسش که آیا تامین قطعات در کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری ایرلاین‌ها تاثیرگذار خواهد بود، هم گفته بود: «بسته به عمر ناوگان هزینه‌های تعمیر و نگهداری متفاوت است و معمولا هواپیماهایی که کمتر از 5 سال دارند هزینه‌های نگهداری آنها خیلی پایین‌‌تر است. ممکن است که 5 تا 6 درصد هزینه‌های یک ایرلاین را به خودش اختصاص دهد. اما با هواپیماهایی که ما داریم و عمر متوسطی که دارند هزینه تعمیر و نگهداری 5 درصد است و حدود 25 درصد هزینه‌ ایرلاین ها مربوط به تعمیر و نگهداری هواپیماست. جایگزین کردن قطعات نو به‌طور قطع هزینه‌های تعمیر و نگهداری را کاهش خواهد داد.» به گفته دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی، قطعا کاهش تحریم و محدودیت‌ها به توسعه صنعت حمل‌ونقل هوایی کمک خواهد کرد.

رقابت بوئینگ و ایرباس برای حضور در ایران

در حالی خبر خرید 250 تا 400 فروند هواپیمای ایرباس یا بوئینگ توسط کشورمان مطرح شده است که دو غول عمده هواپیماسازی در جهان رقابت دیرینه‌ای با یکدیگر برای جلب مشتریان تازه دارند. به نظر می‌رسد که بازار ایران می‌تواند مقصد جذابی برای این دو کمپانی بزرگ اروپایی و آمریکایی باشد. نمایشگاه هوایی دوبی که حدود دو هفته پیش برگزار شد، آخرین محل رقابت این دو شرکت هواپیماسازی بود. بوئینگ بعد از این نمایشگاه اعلام کرد سفارش ساخت 259 دستگاه از مدل هواپیمای جدیدش را دریافت کرد. ایرباس هم در همین نمایشگاه اعلام کرد 22 فروند از آخرین ساخته‌اش را به دو کشور قطر و امارات خواهد فروخت. به نظر می‌رسد در پی معرفی هواپیماهای جدید بوئینگ 777-ایکس این شرکت از وضعیت مناسبتری در مقایسه با رقیب اروپایی خود برخوردار خواهد بود. رقابتی که دیر یا زود به بازار ایران هم کشیده خواهد شد. هر چند نگاهی بر آمار فروش هواپیماها در چند ماه گذشته نشان می‌دهد که رقیب آمریکایی از ایرباس پیش افتاده است. در پی معرفی هواپیماهای جدید بوئینگ 777-ایکس این شرکت از وضعیت مناسب‌تری در مقایسه با رقیب اروپایی خود برخوردار خواهد بود چرا که انتظار می‌رود شرکت هواپیمایی امارات چندین فروند از این هواپیما را سفارش دهد. این هواپیما که بدنه‌ای کاملا پهن دارد مجهز به موتورهایی با مصرف بسیار پایین و بال‌های کامپوزیت است و در سال 2020 به‌طور کامل جایگزین هواپیماهای 777 کنونی خواهند شدکه شرکت بوئینگ در سال 1990 عرضه کرد و تا دوازدهم نوامبر 1473 فروند از این هواپیما را فروخته است. بوئینگ در واقع با عرضه هواپیمای جدید خود رقابت گسترده‌ای با هواپیمای ایرباس‌ای 350-1000 آغاز کرده است. یان دراکلیز تحلیلگر صنایع هوایی می‌گوید حتی پیش از عرضه رسمی بوئینگ 777 ایکس بسیاری از شرکت‌ها به آن علاقه‌مندی نشان داده‌اند. به نظر می‌رسد هواپیمایی امارات سردمدار سفارش این هواپیمای جدید خواهد بود چراکه تیم کلاک رئیس این شرکت اخیرا در مصاحبه با فایننشال تایمز گفته است این خطوط هوایی قصد دارد شمار قابل‌توجهی از این هواپیما را سفارش دهد. فایننشال تایمز تخمین زده است خطوط هوایی امارات که درحال حاضر بزرگ‌ترین دارنده مدل‌های کلاسیک 777 است قصد دارد یکصد تا 175 فروند از نوع جدید این هواپیما را که 400 مسافر ظرفیت دارد خریداری کند. با این حال ایرباس نیز قصد دارد به شدت به رقابت بپردازد. یک کارشناس هوانوردی که خواست نامش فاش نشود گفت فکر نمی‌کنم ایرباس همین‌طور دست به سینه بایستد و سفارشات بوئینگ را بشمرد.خطوط هوایی اتحاد ابوظبی و خطوط هوایی قطر که دو شرکت در حال گسترش دیگر حوزه خلیج‌فارس هستند احتمالا سفارش‌های قابل‌توجهی در این نمایشگاه خواهند داشت. ایرباس از آغاز امسال با 1215 فروند سفارش بسیار از بوئینگ پیش است چرا که بوئینگ تاکنون تنها 957 سفارش گرفته است.