به گزارش بهارانه به نقل از نافع، نافع، بدیهی است که ویژگی بافت سنتی برخی استان ها مثل استان همدان همسویی بیشتری را نشان دهد، با اینکه بعد حضور مردم استان از متوسط کشور اندکی فراتر بوده اما نوع رفتار سیاسی تابعی از مرکز قرار داشته است در عوض نخبگان و احزاب استان کمترین تأثیر را در انتخابات استان بجای گذاشته اند.

تشنگی برای دریافت اطلاعات سیاسی بجای عمل و رفتار سیاسی در استان در فرصتهای مختلفی حرکت تبعی و متابعت را بیش از پیش فراهم نموده همین خصلت موروثی تمکین، اسباب مهاجرت منفی ،انفعال سیاسی، حضور نمایندگان و مدیران غیر بومی در همدان، مانعی عمده در توسعه وترقی استان شده است تنها راه گریز از این زنجیره های غیر متعارف نگاهی برگذشته برای دستیابی به یک مدل قابل پیش بینی در آینده است.

با این رویکرد نگاهی به وضعیت نمایندگان استان به تفکیک شهرستان در طول 9 دور وکالت نمایندگان در مجلس شورای اسلامی داریم:

دور اول و دوم:

سید حمید هاشمی با گرایش اصولگرایی و کسوت روحانی که در گذشته و حال مقیم تهران پارس و امام جماعت مسجد در آن منطقه بوده در دوره اول و دوم با اقبال 5/77 % و 96 ./.  از آراء ما خوذه در دوره اول ودوم موفق به راهیابی به مجلس می شود عملکرد ایشان از میان 3 فاکتور بد،خوب، مطلوب وضعیت نسبتاً خوب ارزیابی می شود.

وی، مدتی نیز امام جمعه موقت در همدان بود و درکارنامه فعالیتی مسئول نهاد نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه علم وصنعت را نیز دارا بوده است.

وی پدر بسیجی شهید نیز هست. آقای حمیدی در طول خدمت به مردم همدان ضمن تدریس در حوزه علمیه همدان روابط خوبی با مردم پیدا کردند اما هرگز ساکن همدان نشدند.

علی آقامحمدی دومین نماینده دور اول است که با حضور در سه دوره پیاپی در مجلس شورای اسلامی از او یک چهره محبوب و اصولگرا می سازد.

آقا محمدی دارای سوابق مبارزاتی و زندان بود وی که با فوق دیپلم وکالت می یابد در طول خدمت موفق به اخذ دکترا در اقتصاد از دانشگاه آزاد می شود او بعد از طی دوره وکالت مردم در پستهای مختلفی چون مسئول بنیاد شهید عراق مرکز بازسازی عتبات عالیات، قائم مقام صدا و سیمای کشور و بالاخره معاون اقتصادی دکتر احمدی نژاد و عضو مجمع تشخیص مصلحت در نظام می شود.

آقا محمدی موسس هیات راه شهیدان درهمدان است. او در طول نمایندگی سه دوره خانه ملت عملکرد مطلوبی داشته و به ترتیب با 9/81 ،2/51 ، 8/57 بالاترین مقبولیت مردمی را از جهت آراء داشته است.

او یکی از چهره های کلیدی در تأسیس حزب جمهوری اسلامی و هیأت راه شهیدان در همدان به حساب می آید.

علاوه بر این روابط حسنه او با اقشار مختلف مردم به ویژه رزمندگان 8 سال دفاع مقدس همچنان مستحکم و پیشرو است.

وی، پایه گذار شهرک بزرگ شهید مدنی در شرق مرکز استان با حجم جمعیتی بالا از دستگاه های دولتی و نهادهای انقلابی است.

او از نادر نمایندگان بومی اصیل همدان در مجلس شورای اسلامی بود که توانست ضمن حفظ ارتباط با استان جایگاه بر جسته ای درکشور پیدا کند.

دور سوم:

در این دوره علاوه بر علی آقا محمدی یک نامزد غیر بومی از مشهد که سابقه کوتاهی در مدیریت دانشگاه بوعلی همدان داشت به کرسی پارلمان راه یافت.

غلامحسین آقایی که با گرایش روشنفکری وارد مجلس می شود؛ در فضای جبری حاکم بر مجلس سوم انتقاد افراطی از نظام را پیشه می کند.

وی به رغم سابقه عضویت درجهاد، عملکرد ضعیفی درمجلس داشته است بنابراین برای دوربعدردصلاحیت شده وبرای همیشه از گردونه سیاست خارج و در کرسی استادی دانشگاههای تهران باقی می ماند، اما آقایی با برخورداری از تحصیلات دکترا و جایگاه علمی از آراء قابل توجهی در میان مردم 8/57% بهره برد.

اکنون آقایی با یک زندگی معمولی دوره بازنشستگی را سپری می سازد.

دور چهارم:

چهره های جدید و تحصیل کرده از داخل و خارج ارمغان این دوره مردم همدان در مجلس شورای اسلامی بود که نمایندگی آنان تکرار نشد.

احمد حبیبیان استاد دانشگاه بوعلی و یک شخصیت اصولگرای به شدت مذهبی با آرای نه چندان زیاد 9/38% به کرسی پارلمان تکیه زد او از طرف برادران انقلابی و روحانی خود در قم حمایت می شد.

یار و مونس وی سید جلال الدین ساداتیان از تکنوکرات های سفارش شده اکبر هاشمی رفسنجانی بود.

ساداتیان در کورس رقابت مرحله دوم با معاون سیاسی و امنیتی استانداری همدان رقابت داشت او با بهره مندی از قدرت و نفوذ هاشمی و نیزبرخی ازسرمایه داران همدانی مقیم مرکز از طهایی پیش افتاد و با آرای خوبی 1/49% به مجلس راه یافت.

وی با دکترای اقتصاد از لندن از طریق نسبی با خویشان حضرت امام نسبت داشت.

ساداتیان برغم ریشه همدانی متولد شده تهران بود. او هیچگاه پابند همدان نشد بی تجربگی و متابعت این دو نماینده از فضای عمومی مجلس و دولت از آنها نماینده سربراه و مطیع ساخت تا با عملکردی ضعیف اقبال عمومی را از دست داده و به انزوای سیاسی رهنمون شوند.

اکنون ساداتیان در صنعت و تجارت با استاندار پیشین همدان فعالیت اقتصادی دارد، اما حبیبیان همچنان در کسوت استادی دانشگاه آزاد برغم بازنشستگی از آموزش عالی به صورت حق التدریسی به امر تدریس مشغول است.

کارنامه ضعیف دانشگاهیان وکیل از همدان در مجلس شورای اسلامی میدان رقابت برای نمایندگی را از آنها گرفت.

تمرکز جمعیت در طبقه دانش آموزی کشور، بخت قشر فرهنگیان رابیشتر ساخت، هر چند دکتر کارخانه ای در دور هفتم در تلاش بازگردانی منزلت از دست رفته دانشگاهیان برآمد و شاید برای همین اعاده حیثیت نامزد گشت.

بخت و اقبال کارخانه ای بلندبود زیرا دوبار وکالت وی تکرارشد، این هم از خصلت مناطق سنتی و مهاجرپذیر غیر صنعتی در اقبال از افرادغیربومی است.

دور پنجم:

حمیدرضا حاجی بابایی برادر دو شهید و از فرهنگیان با سابقه همدان از پشت میز ریاست سازمان آموزش و پرورش استان با آرای نسبتاً بالا، 64% به مجلس پنجم راه یافت.

حاجی بابایی درمرحله دوم با سبقت از بهرامی نماینده شهرستان اسدآباد به مجلس راه یافت. دراین دور رقابت، بهرامی با ساداتیان مقایسه می شد و دیوارنویس های مخربی برای او شکل گرفت؛ حاجی بابایی با طی تحصیلات عالی در دور هشتم مجلس موفق به اخذ دکترا در رشته علوم قرآنی شد،

او از شخصیتهای اصولگرای همدانی است و بنابه خصلت همشهری های خود در مریانج، همواره با به چالش کشیدن مدیران اجرایی استان در تلاش و تکاپوی ارتقای نقش نمایندگی خودبود.

وی روابط گسترده ای با توده مردم و فرهنگیان حوزه انتخابی پیدا کرد برای همین او پس از طی سه دوره وکالت از هیأت رئیسه مجلس به میز وزارت آموزش و پرورش در دولت دهم راه یافت.

حاجی بابایی خود را بسیجی ولایتی می داند. همکار پارلمانی وی از همدان در دور پنجم مبارز خستگی ناپذیر حضرت امام(ره)، مرضیه حدید چی دباغ بود.

درکارنامه فعالیتهای سیاسی و اجتماعی وی علاوه بر سوابق زندان و شکنجه بسیار در دوره طاغوت، همراهی و خدمت در بیت حضرت امام(ره)، اولین فرمانده سپاه و زن نظامی در جمهوری اسلامی وجود دارد.

او که با گرایش چپ سیاسی تشکل جمعیت زنان جمهوری اسلامی را با عده ای از همفکرانش بنیان گذاشت؛ با آرای تقریباً مشابه به حاجی بابایی 8/63% به مجلس راه یافت، اما چون جامعه سنتی همدان، وکالت زن را بر نمی تافت؛ تجربه نمایندگی او به یک دوره خلاصه شد.

حاجی بابایی تا آخرین روز های وکالت، مقیم همدان باقی ماند اما خانم دباغ از بدو پیروزی انقلاب بیشتر وقت خود را در پایتخت سپری می کرد و سرانجام هم در دور ششم ازتهران نامزد انتخابات شد، اما موفق نشد.

وی مقیم تهران شد و در دوره اصلاحات از مهره های کلیدی آن جریان سیاسی شد. او در مقاطع کوتاهی، مدرس مدرسه عالی شهید مطهری و دانشگاه الزهرا شد.

وی تنها شخصیت سیاسی چپ بود که از عملکرد بعد از انتخابات دهم میر حسین موسوی انتقاد کرد و هم اکنون در کهولت سن با بیمار یهای مختلف ناشی از شکنجه های دوران ستم شاهی دست و پنجه نرم می کند.

دوره ششم:

درمجلس اصلاحات همگام با حاجی بابایی، حسین لقمانیان دیگر همکار دیرین او که در کسوت معلمی ساده با سوابق رزمندگی و ایثارگری در جبهه های رزم و دارای لیسانس ادبیات بودقرارگرفت و البته با آرای نسبتاً خوبی 6/54 ./.به مجلس راه یافت.

این دوره از وکالت مردم تا آن موقع تنها دوره ای بود که دو همدانی اصیل وکالت مردم را به عهده گرفتند، اما موج اصلاح طلبی و هیجان ناشی از آن بیش از سایرین نماینده دوم همدان را تحت تأثیر قرار داد.

او با افراط در اقدامات رادیکال مرتکب جرائم متعددی شد مثل تشکیل کانون معلمان همدان برای بحران آفرینی تحصن و اعتصاب معلمین همکار در سال های 76 تا 80جمع آوری امضای بیانیه ضدهسته ای، سخنرانی در ترحیم یکی از سران منافقین، امضای نامه 127 نفر سال 82 در انکار ولایت وی به حکم محاکم قضایی ازشعبه143محکوم به حبس وتعریز وپرداخت جزای نقدی شد.

او عضو شورای حزب مشارکت و مدتی نیز دبیری آنرا از همدان به عهده داشت.

او اکنون در تهران دوران بازنشستگی را تجربه می نماید لقمانیان از جایگاه وکالت فقط بحران سازی و غائله آفرینی را دنبال کرد.

رقبای دیگر او چیت سازیان،خجسته  و رهبری بودند، برادر وی نیز در دور اول عضو شورای شهر همدان با گرایش مستقل تری نسبت به وی قرارداشت.

حاجی بابایی در مجلس ششم در فراکسیون اقلیت حضور داشت.

دور هفتم:

همکار حاجی بابایی در این دور از وکالت های دکتر ابراهیم کارخانه ای از اساتید و مدیران دانشگاه بوعلی بود.

دکتر کارخانه ای روابط خوبی با طیف مذهبی شهر همدان داشت، اما اصالتاً اهل کنگاور کرمانشاه بود.

او فارغ التحصیل رشته شیمی از دانشگاه تهران است. وی با گرایش اصولگرایی در دوره وکالت، اختلاف نظر شدیدی با دکتر حاجی بابایی بر سر تعیین مدیر اجرایی استان پیدا کرد.

دکتر کارخانه کار آمدی ضعیفی از دورة وکالت بجای گذاشت با اینکه رأی بیشتری از آقای حاجی بابایی  29/52% را بدست آورده بود، اما هیچگاه جنب وجوش رقیب را نداشت.

او با بازگشت به کرسی تدریس، ریاست ستاد انتخاباتی دکتر احمدی نژاد در دوره دهم انتخابات ریاست جمهوری را به عهده گرفت و البته مزد آن را نیز با پوشیدن ردای سناتوری دورنهم مجلس برای خویشتن مهیا ساخت.

وی، مدتی در سازمان استاندارد مشغول فعالیت بود. در دوره اصلاحات، اصولگرایان متعددی در کورس رقابت قرار گرفتند. سید مرتضی حسنی حلم، فاطمه بهادربیگی، محمدعلی حیدری دلگرم، احسان قنبری، کریم مطهری، امیرخجسته، سید احمد قشمی و...از آن جمله بودند، شورای هماهنگی نیروهای انقلاب هم خانم بهادربیگی و حاجی بابایی راتایید کردند و البته برخی از تعدد نامزدهای اصولگرایان ناراحت شدند چون توقع داشتند برخی به نفع دیگری کنار بنشینند و البته اینگونه نشد.

با پیچیده شدن فضای سیاسی، حاجی بابایی رای اول شد، اما خجسته و کارخانه به مرحله دوم راه یافتند، دو ایده و نگاه متفاوت به مسایل شهرستان از سوی نمایندگان بسیاری از فرصتها راازمیان برد.

یکی همدان را از مناطق محروم می شمرد، اما دیگری آن را پایتخت فرهنگ و تمدن و کلان شهر می دانست.

دوره هشتم:

شهر همدان در نیمه راه مجلس مزبور به دلیل وزارت حاجی بابایی با یک نماینده در مجلس رو برو شد.

سید کاظم حجازی برادر دو شهید و از فرهنگیان و خانواده اصیل همدانی با رقابتی نه چندان موفق در دور دوم موفق به راهیابی به پارلمان شد.

رقیب او همسایه روبروی منزل مسکونی اش شد، فرزند مسئول دفتر و امام جمعه موقت وقت سیدمرتضی حسنی حلم برای باردوم، بخت خود را آزمایش کرد، اما مجددا موفق نبود.

شخصیت های دیگر نامزد در این دوره محمود مسگریان،علی اکبر نظری، غلامحسین مجذوبی و محمودنیلی بودند.

حجازی در کارنامه فعالیت، ریاست شورای شهر دوم همدان و عضو هیأت امنای مهدیه تأسیس شده به دست پدرش را داراد.

سید کاظم حجازی، سوابق درخشانی در کسوت معلمی و جبهه و جنگ دارد. وی از اصولگرایان مجلس شورای اسلامی است که با فراکسیون اصولگرایان و انقلاب اسلامی، همکاری نزدیک دارد. او رئیس مجمع نمایندگان استان شد و اکنون بیش از سایر نمایندگان استان با جبهه پایداری همراهی می کند.

او به لحاظ کم تجربگی در کرسی نمایندگی و مدیریت کلان جنب و جوش کافی ندارد و اصولاً از حرکتهای پرطمطراق خوشش نمی آید و ارزیابی مردم هم از عملکرد ایشان مطلوب نیست، اما درعوض حجازیها در همدان منشاء خدمات علمی، درمانی و محرومیت زدایی فراوانی بوده اند.

هم اکنون بزرگترین موسسه های مالی و اعتباری مهدیه، درمانگاه مهدیهM.R.I، مدارس علمی، شهید مدنی و دارالقرآن در حال ساخت به وسیله این خانواده اداره می شود.

دورنهم:

این دور از انتخابات شهرستان همدان کاملا یکدست و در مسیر اصولگرایی برگزار شد. افرادی چون حجازی، کارخانه ای ،خجسته، نظری، موسوی، میرزایی، بهرامی و اکبری پور،... چهره های شناخته ماراتن نهم بودند، امادراین مسابقه پارلمانی جبهه متحد بر خلاف معمول، چهار نفر اول راتایید کردند.

جبهه پایداری کارخانه و نظری رامعرفی کرده و طیف سنتی آن از حجازی و خجسته حمایت کردند.

پراکندگی و اختلاف، کلاف سردرگمی را به وجود آورد، نفراول رقابت امیر خجسته شد. او از پشتیبانی بلا منازع امام جمعه، حاجی بابایی، خانواده های شهدا و ایثارگران و آحاد مردم حمایت می شد.

کارخانه ای در دور دوم به دلیل نسبت رقیب به قشر سرمایه دار از حجازی پیشی گرفت، این رقابت پر مسئله اقشار مختلف بویژه فرهنگیان را از یار دیرین بریده و به دکتر کارخانه ای متمایل کرد.

بر خلاف ادوار پیشین رقابت پارلمانی در این دوره، هیچ شخصیت روحانی نامزدنشد و این رویداد سابقه نداشت.

خجسته بلافاصله بعد از انتخاب به ریاست مجمع نمایندگان رسید و ازطرفی هم ریاست کمیسیون شوراهای مجلس را بعهده گرفت.

از عجائب دیگر این انتخابات، تشکیل ائتلاف پاپتی ها توسط میرزایی نامزد انتخابات و عضو سابق شورای شهربود که با هزینه های هنگفت، آرا قابل توجهی به دست آورد.

ادامه دارد...

جعفر محقق، پژوهشگر و کارشناس مسائل سیاسی استان همدان

پایان پیام/ س