به گزارش بهارانه به نقل از  نافع، ترکیب نامزدها و نمایندگان مجلس شورای اسلامی از اهمیت فراوانی برخوردار است. به جهت ماهیت نظام دینی جمهوری اسلامی، وکلای روحانی همواره در مجالس پیشین حضور داشته اند، اما متأسفانه این روند از دهه70 تاکنون رو به کاهش نهاده است؛ چنانکه بیشترین آمار معممین پارلمان ایران با 39/34 درصد مربوط به دور اول مجلس شورای اسلامی است.

بعد از روحانیت قریب 20 درصد نمایندگان از قشر فرهنگیان در رتبه دوم قرار داشته است. آمارنامه مجلس شورای اسلامی گویای این واقعیت است که 95/20درصد نمایندگان پارلمان ایران همواره از فرصت تکرار نمایندگی برخوردار شده اند.

معممین مجلس اول که 129 نفر بودند به تدریج در دوره های بعدی به 122 ، 77 ، 65، 53 و اکنون تعداد آنان به 44 نفر نتزل یافته است. از طرفی هم با اینکه نظام آموزشی کشور کاملا متحول شده و آمار ها از ارتقای کمی و کیفیت تحصیلی فزاینده ای دارد، اما ترکیب نمایندگی از 37 کرسی دکترای نمایندگی دور اول بر غم سپری شدن 8 دور از عمر پارلمان در ایران نتوانسته از مرز 80 نفر عبور کند.

تکرار نمایندگی وکلای مجلس نیز نشان می دهد که از 290 نماینده دور هشتم 108 نفر در دور هفتم نماینده بوده اند 37 نفر آنها از دور ششم باقیمانده اند 33 نفر از دور پنجم 24 نفر از دور چهارم 12 نفر از دور سوم 10 نفر از دور دوم و بالاخره 4 نفر از دور اول همچنان کرسی وکالت را تجربه می نمایند، خانه تکانی ملت در دور هفتم با حضور 200 نماینده تازه نفس در مجلس یکی از شگفتی های تاریخ انتخابات مجلس شورای اسلامی ایران بود که بوقوع پیوست بیشترین تکرار نمایندگی در مجلس دوم بوده است.

در آماری دیگر بانگاه به ترکیب سنی نمایندگان به نظر می آید مجلس ایران رو به پیری و کهنسالی دارد؛ چون بیشترین فراوانی در دورة اول از آن گروه سنی 34 ـ 30 ـ 67 وکیل و دور سوم 39 ـ 35 با 72 نماینده و دور چهارم 39 ـ 35 با 75 نماینده و دور پنجم تمرکز با ده سال ارتقای سنی یعنی در 44 ـ 40 سال با 88 نفر و سرانجام در دور هشتم سنین 50 ـ 46 با 77 وکیل بیشترین آمار جمعیتی پارلمان را در بر می گیرد.

از بعد اجرایی و عملکرد بالاترین مصوبات با 685 مصوبه به مجلس دوم مربوط می شود و کمترین آن در دور سوم با 265مصوبه توأم بوده است از لحاظ تعداد نامزد و نمایندگی نیز کمترین آن مربوط به مجلس دوم با 1592 نفر و بیشترین آن متعلق به مجلس هفتم با 8172 نامزد می شد.

جنجالی ترین مجلس نیز از آن دور ششم می باشد و بالاخره بیشترین آمار ردصلاحیت نامزد نمایندگی برای دور هشتم با بیش از 3 هزار نفر بوده است.

سه رئیس جمهور اخیرنظام نوپای جمهوری اسلامی هر کدام سه مجلس شورای اسلامی را درک کرده اند با این حال بیشترین مشارکت مردمی در انتخابات مجلس متعلق به دورة پنجم با 20/71 درصد واجدین شرائط آراء و کمترین آن مربوط به انتخابات دور اول با 12/52درصد بوده است بنابراین مجلس شورای اسلامی در مسیر رشد و توسعه کمی و کیفی خود نیازمند بازشناسی و اهمیت بخشی به همه ابعاد پارلمان در نظام جمهوری اسلامی قراردارد تا شأن و منزلت نماد ومردمی بودن بیش از پیش تبلور یابد.

 ‌مشارکت مردم در این دوره از انتخابات نخستین شگفتی را خلق کرد. به طوری که در حضور تعداد قابل توجه داوطلبان در ستادهای فرمانداری‌ها واعلام آمار نهایی در شب اتمام مهلت ثبت‌نام‌ها موجب تعجب عده‌ای و امیدواری دسته‌ای دیگر شده است.

در مرحله نخست انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی در کشور بیش از 12 هزار داوطلب نام‌نویسی کرده‌اند که نسبت به مجلس نهم رشدی بی‌سابقه داشته است.

تعداد داوطلبان انتخابات مجلس دهم در سطح کشور نسبت به مجلس نهم 122 درصد رشد داشته و نسبت به مجلس هشتم 57 درصد و نسبت به مجلس هفتم 46 درصد رشد داشته است در استان همدان هم این آمار نمودی مشابه داشته به طوری که برابر آمار ستاد انتخابات استان تعداد داوطلبان انتخابات این دوره نسبت به مجلس نهم 5/117 درصد افزایش داشته یعنی اگر تعداد داوطلبان انتخابات نهم 161 نفر بوده در این دوره به 297 نفر رسیده است.

این در حالی است که در این دوره از انتخابات از 2 هفته پیش از ثبت‌نام لیست‌هایی از داوطلبان احتمالی منتشر می‌شد که جمع آن ها از عدد 130 عبور نمی‌کرد؛ مسئولان انتخاباتی استان هم درآستانه روز ثبت‌نام پیش‌بینی حضوری 100 نفره را در مرحله ثبت‌نام داشته‌انداما آنچه در عمل اتفاق افتاد؛ استقبال بی‌سابقه از سوی جامعه و از آن برجسته‌تر حضور پرتعداد زنان در عرصه ثبت‌نام‌ها و کاهش ميانگين سنی داوطلبان با بیشترین فراوانی در رده 30 تا 35 سال بوداین حضور در حالی است که در دوره گذشته در استان فقط 161 داوطلب ثبت‌نام کرده بودند و بازهم حضور زنان در این دوره افزایشی 440 درصدی نسبت به دوره قبل داشته‌اند.

اگرچه در این مشارکت برخی‌ها که پیش‌بینی حضورشان می‌رفت نیامدند تا جایشان را افراد جدیدالورود و نوظهور بگیرنددر این حضور 16 نفر از چهره‌هایی که سابقه نمایندگی را داشته‌اند هم حضور پیدا کرده‌اند، اما بدون شک این ورود افراد جدید و ناشناخته بوده که تعداد داوطلبان را بالا برده است.

با نگاهی اسامی لیست‌های احتمالی که نمونه آنها در جداولی به تفکیک شهرستانی در همدان پیام شماره 25 آذرماه نیز آمد و مقایسه آن با تعداد واقعی ثبت‌نام‌ها این دریافت می‌شود که در هر حوزه‌ای در برخی از موارد تا 2 برابر داوطلبان حضور پیدا کرده‌اندبه عنوان نمونه در حوزه انتخابیه همدان و فامنین لیستی 35 نفره در خوشبینانه‌ترین حالت احتمال داده شد اما در مرحله ثبت‌نام 83 نفر- یعنی بیش از 2 برابر تعداد پیش‌بینی شده- حضور پیدا کردند تا شگفتی حضور در مرحله ثبت‌نام همدانی اتفاق بیفتدهرچند با بررسی اسامی جای خالی برخی کاندیداها مشهود است که به جای آن البته نفراتی دیگر جایگزین شده‌اند از جمله حضور حمیدرضا حاجی‌بابایی و در مقابل ثبت‌نام نکردن کارخانه‌ای یا زلفی‌گل در همدان بود.

در شهرستان ملایر علی‌رغم ارائه لیستی 32 تا 40 نفره یکی از پرتعدادترین ثبت‌نام‌ها را در تاریخ انتخابات مجلس داشته است. در ملایر 72 نفر ثبت‌نام کردند که آنچنان که گفته شد نمایندگان فعلی هم پیدا کردند، اما خبری از بیژن شهبازخانی کاندیدای مطرح این شهرستان نشددر تویسرکان آمار رسمی تفاوت کمتری با حرف و حدیث‌ها داشت هرچند آنچنان که پیش‌بینی می‌شد مفتح در تویسرکان ماند تا بار دیگر شانس خود را از این حوزه بیازماید. در این حوزه هم علی‌رغم پیش‌بینی، برخی چهره‌ها حضورپیدا نکردند تا لیستی 27 نفره عازم مرحله بررسی صلاحیت‌ها شود در اسدآباد، اما پیش‌بینی لیست‌ها کمتر از میزان افراد حضور یافته بود تا شگفتی ثبت‌نام‌ها در این شهرستان هم رخ دهد. برای این حوزه 7 تا 10 کاندیدا بود که در مرحله ثبت‌نام این عدد 2 برابر شد. در این شهرستان اما کاندیداهای اصلی همه حضور یافتنددر نهاوند هم شرایطی شبیه به اسدآباد اتفاق افتاد تا از 2 برابر افراد تخمین زده شده ثبت‌نام کنند.

هرچند در این حوزه انتظار ثبت‌نام علی حسینی می‌رفت، اما او ترجیح داد کنار بکشد تا از طیف او چهره قدری در میدان نباشد.

حوزه بهار و کبودراهنگ هم تعداد ثبت‌نام‌ها بیشتر از 2 برابر پیش‌بینی‌ها بود و البته آنها که پیش‌بینی شده بودند همه آمدند.

در رزن، شهرستانی که پس از همدان پرتعدادترین لیست‌های انتخاباتی را ارائه می‌کرد 26 نفر ثبت‌نام کردند تا شرایط این شهرستان در انتخابات پیچیده بنماید. نیامدن مفتح و حضور چند چهره جدیدالورود و البته مطرح رقابت را در این حوزه سخت کرده استدر هر روی افزایش 5/117 درصدی داوطلبان انتخابات مجلس دهم نسبت به مجلس نهم نشانه‌ای امیدوار کننده از میل به مشارکت بالا در میان اقشار جامعه دارد آنچنان که در مرحله ثبت‌نام شگفتی از خود به جای گذاشتند.

تعداد نمایندگان روحانی از دهه 70 شمسی تاکنون رو به کاهش نهاده چنانکه بیشترین آمار معممین پارلمان ایران با 39/34 درصد مربوط به دور اول مجلس شورای اسلامی است.

جعفر محقق، پژوهشگر و کارشناس مسائل سیاسی استان همدان

پایان پیام/ س