به گزارش بهارانه، وبلاگ "رهروان ولایت" نوشت:
در پنجاه کیلومتری بوشهر در بندری به نام دلوار کودکی دیده به جهان گشود که بعدها همچون سدی پولادین در مقابل متجاوزان انگلیسی سینه سپر کرد، این کودک در روستای ۷۰۰ نفری که شغل بیشتر آنها ماهی‌گیری بود و کشتی‌های زیادی در کنارش پهلو می‌گرفت به نام رئیس علی مزین شد، همان اسمی که انگلیسی‌ها با شنیدنش لرزه بر اندامشان می‌افتاد. 
 
رئیس علی دلواری که در عصر مشروطیت جوانی ۲۴ ساله بود، به صفتی چون شجاعت مزین بود، شجاعت که به معنی برخورداری از قوت قلب در سختی‌ها است.[۱]  از بزرگترین كمالات نفسانی به حساب می‌آید که خداوند در وجود هر انسانی که شایسته باشد قرار می‌دهد، همان گونه که امام علی «علیه‌السلام» می‌فرماید: 
«سخاوت و شجاعت خصلت‌هاى والایى هستند كه خداوند سبحان آن دو را در وجود هر كس كه دوستش داشته و او را آزموده باشد مى‌گذارد.»[۲] 
شیر مرد دلواری که به خاطر روحیه غیرت مندش حاضر نبود زیر بار ذلت استعمار گران برود، لذا جانش را کف دست گرفته و به مبارزه علیه آن‌ها پرداخته بود و همین روحیه او را به شجاعت مزین کرده بود؛ چرا که مقدمه و زیر بنای شجاعت، از خود گذشتگی و زیر بار ذلت نرفتن است، همان گونه که امام علی «علیه‌السلام» در این خصوص می‌فرماید: 
«شجاعت بر سه خصلت سرشته شده كه هر یك از آن‌ها فضیلتى دارد كه دیگرى فاقد آن است: از خودگذشتگى، تن ندادن به خوارى و ذلّت و نامجویى.» [۳] 
 
رئیس علی دلواری و یاران باوفایش به عشق حفاظت از سرزمین خود و جلوگیری از نفوذ بیگانگان به شهر و کشورشان سال‌ها جان و مالشان را صرف مبارزه نمود و در این راه از هیچ کوششی دریغ نکردند و این نشان از علاقه‌مندی آن‌ها به وطن می‌باشد، حب به وطن نیز نشان از شخصیت والای انسان می‌باشد، همان گونه که امام علی «علیه‌السلام» در این خصوص می‌فرماید: 
« از نشانه‌‏هاى ارزش و شخصیت انسان آن است كه نسبت به عمر از دست رفته « كه در آن كوتاهى كرده است» اشك بریزید و نسبت به وطنش علاقه‏‌مند باشد.» [۴] 
به خاطر حب به وطن چنین افراد شجاعی است که سرزمین‌ها آباد شده و از تجاوز و ظلم در امان می‌ماند همان گونه که امام علی« علیه‌السلام» می‌فرماید: 
«شهرها با حبّ وطن آباد مى‏‌شود»[۵] 
 
سال ۱۳۲۶ هجری قمری که با کودتای ضد انقلابی لیاخوف روسی علیه مشروطه‌ خواهان همراه بود، رئیس علی به همراه سیدمرتضی علم‌الهدی اهرمی به مبارزه علیه استبداد صغیر پرداختند و دقیقا بعد از یک سال مبارزه با کمک  تفنگچی تنگستانی بوشهر را از عناصر مستبد وابسته به دربار محمدعلی شاه پاک کردند و اداره گمرک و انتظامات و دیگر ادارات را تسخیر کردند، همه این موفقیت‌ها به خاطر این بود که این بزرگ مردان به خدا توکل کرده بودند و همین روحیه آنها را در مقابل مشکلات مقاوم ساخته و به پیروزی رسانده بود، همان گونه که امام باقر «علیه‌السلام» در این باره می‌فرماید: 
«هر كس به خدا توكل كند، مغلوب نشود و هر كس به خدا توسل جوید، شكست نخورد.» [۶] 
 
در ۱۲ شهریور سال ۱۲۹۴ رئیس علی دلواری ۳۳ ساله که در گیرو دار مبارزه و نبرد بود و در محلی به نام «تنگک صفر» قصد شبیخون به قوای انگلیسی‌ها را داشت که از پشت مورد هدف گلوله یکی از همراهان خائنش قرار گرفت و در همان لحظه به شهادت رسید.[۷] 
 
امید است شجاعت و وطن دوستی این شهید بزرگ سر لوحه زندگی همه ما مردم ایران اسلامی باشد و با الگو گرفتن از این ستارگان درخشان بتوانیم کشور را از بحران‌های مختلف اعم از سیاسی و اقتصادی و فرهنگی نجات دهیم. 
...................................... 
پی نوشت‌ها: 
[۱]. لسان العرب، ج ۸، ص ۱۷۳. 
[۲]. «السَّخَاءُ وَ الشَّجَاعَةُ غَرَائِزُ شَرِیفَةٌ یَضَعُهَا اللَّهُ سُبْحَانَهُ فِیمَنْ أَحَبَّهُ وَ امْتَحَنَه‏» [تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص ۳۷۵ ، ح ۸۴۴۳] 
[۳]. «جُبِلَتِ الشَّجَاعَةُ عَلَى ثَلَاثِ طَبَائِعَ لِكُلِّ وَاحِدَةٍ مِنْهُنَّ فَضِیلَةٌ لَیْسَتْ لِلْأُخْرَى السَّخَاءُ بِالنَّفْسِ وَ الْأَنَفَةُ مِنَ الذُّلِّ وَ طَلَبُ الذِّكْر» [تحف العقول ص ۳۲۲] 
[۴]. «مِنْ كَرَمِ الْمَرْءِ بُكَاؤُهُ عَلَى مَا مَضَى مِنْ زَمَانِهِ- وَ حَنِینُهُ إِلَى أَوْطَانِهِ وَ حِفْظُهُ قَدِیمَ إِخْوَانِه» [بحار الأنوار، ج‏۷۱، ص: ۲۶۵] 
[۵]. «عمرت البلدان بحبّ الأوطان» [بحار الأنوار، ج‏۷۵، ص: ۴۶] 
[۶]. «مَنْ تَوَكَّلَ عَلَى اللّه لا یُغْلَبُ و َمَنِ اعْتَصَمَ بِاللّه لا یُهْزَمُ؛؛» [بحار الأنوار ، ج‏۶۸، ص: ۱۵۲] 
[۷]. زندگی نامه شهید رئیس علی دلواری برگرفته از سایت تبیان